Dynobil Oto Ekspertiz

Debriyaj Balatası Ne İşe Yarar? Debriyaj Balatasının Bittiği Nasıl Anlaşılır?

Araba kullanmak büyük sorumluluk! Özellikle yoğun trafikte araç kullanırken dikkati elden bırakmamak gerekiyor. Eğer manuel araç kullanıyorsanız hem üç pedalı aynı anda kontrol etmek hem direksiyonu doğru yöne çevirmek hem de vitesi doğru yuvaya geçirmek bazı insanlara zor gelebilir. İşte tam da bu yüzden sürüş hakimiyetini artırmak için otomatik vitesli araçlar geliştirildi.

Otomatik vitesin manuelden farkı bilindiği gibi debriyaj pedalının olmaması. Bu da özellikle dur-kalk işleminin sık yapıldığı şehir içi trafikte sol ayağınızın rahat edeceği anlamına geliyor. Ancak debriyaj pedalının olmaması otomatik ya da yarı otomatik araçlarda debriyaj sistemi olmadığı anlamına gelmiyor. Çünkü debriyaj sistemi, araçta şanzıman olmak üzere hız dengesi gibi birçok işlevi kontrol eden ve sağlayan önemli bir sistemdir. Debriyaj sisteminin belki de en önemli parçalarından biri de debriyaj balatasıdır. Hadi debriyaj balatasının ne işe yaradığını, nasıl daha uzun kullanılabileceği ve bittiğinin nasıl anlaşılacağına yakından bakalım!

Debriyaj Balatası Ne İşe Yarar?

Aracın hızlanmasını sağlayan çok önemli bir parça olan debriyaj balatası, yukarıda da bahsettiğimiz gibi otomatik araçlarda da bulunur. Bu parçanın ne işe yaradığını kısaca şöyle açıklayabiliriz; volant, diferansiyel ya da şanzıman gibi güç aktarma organlarını motora bağlar. Sürücülerin verdiği gücü motora aktarmak ve motorun hızlanmasını sağlamak her ne kadar büyük avantajlar olsa da debriyaj balatasının avantajları bunlarla sınırlı değildir. Debriyaj balatası aynı zamanda vites geçişlerinin daha pürüzsüz olmasını ve hızlı gerçekleşmesini sağlar.

Aracın hız dengesini de kontrol altına alan debriyaj balatası, sürücüye daha fazla kontrol imkânı tanıyarak sürüş konforunu artırır. Sürüş konforuna etki eden bir diğer önemli etki olarak da debriyaj balatası bir amortisör görevi görür. Çünkü aracın hız-fren dengesini ayarlar ve kalkışlarda ya da frenlerde aracınızın sarsılmasını önler. Bu da hem sürücü için hem de arka koltuktakiler için daha rahat bir yolculuk demektir.

Debriyaj balatası, debriyaj pedalı ile entegre olarak devreye girer. Yani debriyaj balatasının etkisini fark etmek için debriyaj pedalına basmanız gerekir. Baskı ile çalıştığı için bu parçaya “baskı balatası” denildiğini de duyabilirsiniz. Debriyaj balatası araç sabit viteste ve hızda giderken debriyaj disklerine baskı uygular. Siz debriyaj pedalına bastığınız zaman ise bu baskı kısa süreliğine ortadan kalkar ve bu kısa sürede siz kolayca vites değiştirebilirsiniz. Debriyaj pedalına basmayı bıraktıktan sonra ise debriyaj balatası aynı disklere baskı uygulamaya devam eder.

Debriyaj Balatasının Ömrü Neden Kısalır?

Öncelikle şunu bilmek gerekir ki araçların her parçası zamanla yıpranır ve kullanım ömrü sona erer. Aynı durum debriyaj balataları için de geçerlidir. Ancak sürüşe bağlı etmenlerle de balataların ömrü kısalabilir ya da uzayabilir. Genel olarak balataların ömürlerini kısaltan etkenler şu şekilde sayılabilir:

• Araç yüksek bir vitesteyken kalkış yapmaya çalışıp motoru fazla zorlamak.
• Debriyaj pedalına basılıp vites değiştirirken aynı anda gaz pedalına basılması.
• Yokuş inerken ya da çıkarken debriyaj pedalına sürekli yarım basılması.
• Değişen debriyaj balatasının yanlış monte edilmesi sonucu debriyaj bilyası ile balatanın hizalanmamış olması

Yukarıda listelenen örneklerde olduğu gibi sert sürüş alışkanlıklarına sahipseniz debriyaj balatalarına zarar verirsiniz. Özellikle şehir içi kullanım gibi sık dur-kalk yaşanan durumlarda debriyaj balatalarının daha kısa ömürlü olduğu değişmez bir gerçektir. Öte yandan araçla yapılan mesafe artıkça balatalar gitgide daha çok aşınmaya başlar. Bu yüzden aracınızı çok nazik kullansanız da debriyaj balatalarına çok özen gösterseniz de her bakımda balataları kontrol ettirmeyi ve gerekiyorsa değiştirmeyi ihmal etmeyin!

Debriyaj Balatasının Bittiğini Anlamak İçin Püf Noktalar

Debriyaj balatasının bittiğini ve artık fonksiyonlarını yerine getiremediğğini anlamak için illa aracın bakım zamanını beklemeniz gerekmez. Aracınızın size verdiği birçok işaretle debriyaj balatalarının bittiği aklınıza gelebilir. Ama asıl önemli olan sizin bu işaretlere hakim olup olmadığınızdır. Hakim değilseniz merak etmeyin, alt başlıklar halinde bu işaretleri sizin için derledik!

Vitese Geçişte Zorlanma

Eğer vites kutusu sertleşmişse ve vites geçişlerinde kolu daha sert hareketlerle yuvasına geçiriyorsanız, debriyaj balatalarına bakım vakti gelmiş olabilir.

Araç Kalkarken Titreme

Debriyaj balatasının en çok kullanıldığı anlardan biri de ilk kalkış anıdır. Eğer aracınız kalkış yaparken aşırı titriyorsa sorun debriyaj balatalarında olabilir.

Pedalın Sertleşmesi

Debriyaja entegre olarak çalışan balataların bitmesi veya incelmesi durumunda debriyaj pedalı fark edilir ölçüde sertleşebilir.

Kötü Koku

Yokuş inerken dur-kalk yapınca açığa çıkan fren balatası kokusunu hepiniz bilirsiniz. Araç kalkarken de benzer bir koku alıyorsanız debriyaj balataları incelmiş olabilir.

Performans Kaybı

Uzun süreli kullanımda aracınızı istediğiniz performansa çıkarmakta zorlanıyorsanız debriyaj balatalarına bir baktırmanızda fayda var.

Debriyaj balatasının ne işe yaradığını ve balataların inceldiğine dair aracınızın verdiği işaretleri nasıl okuyacağınızı öğrendiniz, şimdi de aracınızı nasıl daha yakından tanıyacağınızı öğrenelim! Dynobil Oto Ekspertiz, yeni teknolojiler kullanarak uyguladığı birbirinden farklı performans ve kullanım testleri ile aracınıza dair en güncel bilgileri anlaşılır bir biçimde raporlar. Siz de “Aracımın nesi var?” diye düşünmeyin, Dynobil’e gelin!