Dynobil Oto Ekspertiz
Dynobil Oto Ekspertiz

Baskı Balata Nedir? Baskı Balatanın Ömrü Neden Biter?

Baskı Balata Nedir? Baskı Balatanın Ömrü Neden Biter? Günümüzde her ne kadar otomatik vites araçlara ilgi artsa da manuel şanzıman araçlar da fazlasıyla tercih ediliyor. Manuel araçlara olan ilginin henüz tam anlamıyla kesilmemiş olmasının temel olarak iki nedeni vardır. Bunlardan ilki manuel şanzımanlı araçların çok daha zor bozulduğuna yönelik inançtır. İkincisi ise hali hazırda manuel vites araçlar, maliyet açısından daha düşüktür. Manuel vites ile kontrol edilen araçlarda en kritik rolü oynayan parça baskı balatadır. Baskı balatanın manuel araçlardaki işlevi, motor ve vites kutusu arasındaki bağlantıyı sağlamaktır. Sürücü tarafından debriyaja basıldığında motordaki güç balataya aktarılır. Böylelikle araç boşa alınmış olur ve motor tarafından sağlanan güç gaz pedalının kontrolünde değildir. Peki ama baskı balata neden biter? Baskı balatanın ömrü ne kadardır? Baskı balatanın eksikliği nasıl anlaşılır? İşte manuel araçların en önemli parçalarından biri olan baskı balata hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar!

Baskı Balata Nedir? Baskı balata, motor ve vites arasında yer alan ve aracın debriyaja basılarak boşa alınması durumunda motorun yarattığı tork gücünü üzerinde taşıyan parçadır. Tam da bu nedenle baskı balatanın manuel araçlar için hayati öneme sahip olan bir parça olduğunu söylemek mümkündür. Keza manuel şanzımanın ayırt edici özelliği, tamamen baskı balatanın aracın tüm sistemi üzerinde oynadığı bu özel rolden gelir. Baskı balatanın manuel şanzıman üzerinde oynadığı bu rol, parçanın zamanla aşınmasına neden olur. Dolayısıyla baskı balata, hemen her sürücünün hayatında en az bir kez duyduğu ölçüde tükenebilen bir parçadır. Baskı balatanın bitmeye başlaması ile birlikte motordan gelen güç aracın boşa alınması halinde artık tam anlamıyla balata tarafından tutulamayabilir. Şanzımana aktarılan motor gücü nedeniyle araçta titremeler, gürültü ya da kaçırma olarak adlandırılan bazı olumsuz durumlar meydana gelir. Buna benzer belirtilerin manuel şanzımanlı aracınızda ortaya çıkması halinde, baskı balatanın bittiğinden şüphelenebilirsiniz. Baskı balatanın bitip bitmediğini öğrenmek içinse kullanabileceğiniz bazı yöntemler bulunuyor.

Baskı Balata Ne İşe Yarar? Baskı balatanın en önemli işlevi, motordan gelen gücün şanzımana aktarılmasını önlemektir. Böylelikle araç boşa alınabilir ve motorun gücü hareket için kullanılmaz. Genel olarak baskı balata, debriyaj sisteminin bir parçası olarak kabul edilir. Debriyaj plakasını iter. Debriyaj plakasını iterek dur-kalk ve vites değiştirme işlemlerinin gerçekleşmesini sağlar.

Baskı balata, çok büyük oranda metal ve sürtünme malzemesinden oluşan bir özel içerikle üretilir. Sürtünme malzemesi olarak adlandırılan ve birçok farklı bileşene ev sahipliği yapan bu madde, temel olarak yüksek sıcaklıklara dayanabilen ve aşınmaya karşı yüksek düzeyde mukavemete sahip olan bir malzemedir. Baskı balatanın sağlıklı olarak çalışması ve aşınma nedeniyle ortaya çıkan deformasyonların minimalize olması, aracınız açısından hayati bir öneme sahiptir. Keza debriyaj sisteminin belki de en önemli bileşeni olan bu parça, debriyaj sisteminin ömrü açısından belirleyicidir. Düzenli olarak baskı balata bakımı yaptırmazsanız, çok büyük olasılıkla aracınızın debriyaj sisteminde arızalar ortaya çıkar. Ayrıca baskı balatanın düzenli bakımından geçmesi ve değiştirilmesi, genel anlamıyla aracın performansı üzerinde de etkilidir. Bu durum aynı şekilde güvenli bir sürüş için de geçerlidir. Aracınızın baskı balatasını düzenli olarak değiştirmez ve bakımlarını yapmazsanız, güvenli sürüşten taviz vermiş olur ve aracınızın ömrünü kısaltırsınız.

Baskı Balatanın Ömrü Neden Biter? Baskı balatanın ömrü, bu parçanın araç sistemi içerisinde var olma nedenine bağlı olarak sürtünme nedeniyle biter. Bununla birlikte baskı balatanın ömrünü uzatmak için dikkat edebileceğiniz bazı püf noktaları da vardır. Debriyajı daha çok kullanmak, sıkışık trafik içerisinde uzun süreli mesafe katetmek gibi durumlar baskı balatanın ömrünü azaltır. En nihayetinde baskı balata, sürücü tarafından debriyaja basıldığı durumlarda devreye girer. Dolayısıyla debriyajı ne kadar az kullanırsanız, parçanın ömrü de aynı oran da uzayacaktır. Buna karşın olması gerektiği gibi debriyajı kullanmamanız, aracınızın diğer parça ya da sistemlerinde ciddi arızalara neden olabilir.

Baskı balatanın ömrünü etkileyen faktörleri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
• Kullanıma bağlı olarak aşınma nedeniyle,
• Sürüş tarzı,
• Agresif kullanım,
• Ani hızlanma ve ani yavaşlama,
• Trafik esnasında yoğun debriyaj kullanımı,
• Sıcak ve nemli iklim,
• Sert sürüş koşulları

Tüm bu durumlar baskı balatanın daha hızlı aşınmasına neden olacaktır. Fakat baskı balatanın ömrü, çok büyük oranda sizin aracınızı nasıl kullandığınızla ilişkilidir. Manuel araçlardaki parçalardan farklı olarak baskı balata, doğası gereği zamanla aşınacaktır. Dolayısıyla doğru bir bakım ve sürüş tarzı, parçanın ömrünü uzatma açısından en önemli belirleyicilerdir. Bu durumlara dikkat ederek, baskı balatanın bitmesi nedeniyle aracınızda ortaya çıkabilecek diğer arıza ve sorunları da önemli ölçüde minimalize edebilirsiniz. Ayrıca aracınızda bulunan baskı balatanın malzemesi de bu parçanın kullanım ömrü açısından belirleyici olan bir başka faktördür. Keza bazı otomobil model ve markalarında baskı balata, daha düşük kalitede malzeme kullanılarak imal edilir. Bu tarz malzemeden imal edilen baskı balataların kullanım ömürleri daha düşüktür.

Baskı Balatanın Eskidiğini Nasıl Anlarız?

Baskı balatanın eskidiğini ya da tamamen bittiğini anlamanızı sağlayacak birden fazla yöntem vardır. Sürücüler tarafından en yaygın olarak kullanılan ve en kolay şekilde baskı balatanın durumunu anlayabileceğiniz yöntem seyir halinde hız ve devir saati ilişkisini kontrol etmektir. Sağlıklı işleyen baskı balataya sahip bir araçta, hız ve devir saati eş zamanlı olarak hareket eder.

Aracınızın hızlanmasına paralel olarak devir saati de yükselir. Bu ilişki de bir farklılık olduğunu düşünüyorsanız ya da devir saati aracınızın hızına uygun şekilde yükselmiyorsa, balataların bittiğinden şüphelenebilirsiniz. Baskı balatanın eskidiğini anlamanın bir diğer yöntemi ise debriyaj pedalını incelemeden geçer. Belirtildiği gibi baskı balata, debriyaj sisteminin en önemli parçasıdır. Bu parçanın aşınması, azalması ya da eskimesi, debriyaj sisteminde aksaklıklar meydana getirir. Bu aksaklıklardan en belirgin olanı ise debriyajın eskiden olduğundan farklı biçimde artık yukarıda kavrıyor olmasıdır. Söz konusu farklılığı hislerinizle takip etmeniz ve kolaylıkla anlamanız mümkündür.

Fakat bazı araçlarda baskı balatada herhangi bir sorun olmasa dahi debriyaj yukarıda kavrayabilir. Bu tarz durumlarda aracın marka ve modelinde uzmanlaşmış bir ustadan yardım almanız da fayda vardır. Baskı balatanın eksildiğini anlamanın bir diğer yöntemi ise vites geçişlerini takip etmektir. Vites geçişlerinde normalde olmayan bir ses duyuyorsanız, çok büyük oranda bu sesin kaynağı baskı balatadır. Baskı balatanın ekşimesi ya da bitmesi, debriyaj pedalının yukarıda kavramasının yanı sıra aşağıda kavramasına da neden olur. Özellikle debriyaj baskı şemsiyesi üzerinde ortaya çıkan yıpranmalar debriyaj pedalının daha aşağıda kavramasını sağlar. Dolayısıyla normalde olduğundan daha düşük bir noktada kullandığınız manuel aracın debriyaj pedalı kavrıyorsa, yine baskı balatanın eskidiğinden şüphelenebilirsiniz.

Son olarak aracınızı beşinci vitese takıp, el freni çekik pozisyondayken kalkış yapmayı deneyerek baskı balatanın durumunu test edebilirsiniz. Bu testi yaparken aracınız durursa, baskı balta sağlamdır. Aracın durmadan çalışmaya devam etmesi halinde ise baskı balata çok büyük oranda eskimiştir. Dynobil ayrıcalıklarıyla aracınızın genel durumu hakkında bilgi sahibi olabilir ve olası aksaklıkları önleyerek aracınızı uzun ömürlü kullanabilirsiniz. Dynobil tarafından sunulan baskı balata çözümlerinden faydalanarak, aracınızı maksimum düzeyde performansla kullanabilir ve baskı balatanın ömrünü uzatabilirsiniz.